คำสอนยาย

เวลายายไม่พอใจใคร ยายจะนิ่งเงียบเฉย ไม่พูดอะไรทั้งสิ้น ไม่แสดงอะไรทั้งสิ้น ยายจะใช้ความอดทน อะไรที่พอทนได้ ยายก็จะเงียบ แต่ถ้าสิ่งใดจะทำให้เกิดความเสียหายต่อหมู่คณะส่วนรวมแล้ว ยายก็จะพูด เรื่องที่พูดจะเป็นการเป็นงาน ไม่พูดเล่น ยายไม่เคยเถียงพ่อเลย ยายใช้ความเงียบอย่างเดียว เงียบเท่านั้นที่จะชนะ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๒๗

งานทุกอย่าง ยายจะพยายามทำให้เป็น ทำวันละน้อยไปเรื่อยๆ ทุกวัน มันต้องทำได้ ที่บอกว่าทำไม่ได้ ก็เพราะมันขี้เกียจ ทำมันไปเรื่อยๆ เราต้องชนะมันจนได้ เราทำทุกวัน มันจะทนเราไปได้อย่างไร ดูสิ เหล็กเป็นแท่ง เขายังฝนเหล็กให้เป็นเข็มได้ เราเป็นคน เราก็ต้องทำได้ทุกอย่าง ๑๘ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๒๕

คนสมัยนี้ หนักนิดเบาหน่อยก็ไม่สู้ซะแล้ว อย่างนี้ไม่ไหว ดูยายเป็นตัวอย่างสิ คนสมัยนี้จับงานอะไรเข้าสักประเดี๋ยวก็เบื่อเสียแล้ว เบื่องานนี้ ไปจับงานโน้น แล้วก็เบื่อไปเรื่อยๆ ถ้าลองมันเบื่อ อยู่ที่ไหนมันก็เบื่อ จับงานอะไรมันก็เบื่อ ลองให้ไปนั่งธรรมะ ไม่นานก็เบื่ออีก ถ้าไม่แก้ “อาการเบื่อ” ให้หายไป มันก็เบื่ออยู่นั่นแหละ เบื่อไปจนตาย ทำงานกันนิดๆ ก็เบื่อแล้ว อย่างนี้ชีวิตหมดไปเปล่าๆ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๓๕

ยายคิดแต่ว่า ถ้ายายยังเดินได้ก็จะสู้ไปจนสุดฤทธิ์ ยังมีชีวิตอยู่ เราต้องสู้ เมื่อไรเราตายแล้ว ก็พักกัน แล้วแต่จะมีแรงไปได้แค่ไหน ก็จะไปไม่มีหยุด ถ้าเราถอย เราก็แพ้เขา (พญามาร-กิเลส) เหนื่อย เมื่อย ก็พักสักครู่ นอนดิ่งธรรมะไปบ้าง บางทีมีความคิดดี ๆ ผุดรู้ขึ้นมา พอมีแรง ก็ค่อยมาสู้กันใหม่ สู้ก็ตาย ถอยก็ตาย สู้ยังดีกว่า ยังมีทางชนะ ชีวิตยายสู้มาจนสุดฤทธิ์โดยตลอด สู้ไม่ถอย มีนาคม พ.ศ. ๒๕๓๕

ชีวิตของมนุษย์ชั่วพริบตาเดียว เดี๋ยวก็หมดไปแล้ว สิบปี ยี่สิบปี ไม่นานก็ตาย ตายแล้วเอาไปได้ก็มีแต่บุญและบาป เราทำบุญเอาไว้ใช้ภพชาติต่อไป ส่วนบางเรื่องที่เกิด ก็มาจากผลกรรมในอดีตที่เราทำมา เพราะฉะนั้น เราต้องอดทนทำความดีเรื่อยไป อดทนไปเถอะ อีกไม่กี่ปีก็ตายแล้ว ที่เกิดเป็นอย่างนั้น อย่างนี้ ไม่สบาย เจ็บไข้ได้ป่วย โดนเจ้านายรังแกบ้าง ก็มาจากผลกรรมที่เราทำไว้นั่นแหละ ยายอดทน ใครจะพูดอะไร ก็อดทนเอา ใครจะทำอย่างไรก็ช่าง จะว่าอะไรก็ช่าง เราจะเอาบุญให้เต็มที่ เรื่องอื่นไม่ต้องสนใจ คนเราเกิดมาเมื่อไหร่ ตายเมื่อไหร่ตรงไหน ไม่มีใครรู้ เพราะฉะนั้น เราต้องสร้างบุญสร้างกุศลไว้ ๒๒ มกราคม พ.ศ. ๒๕๓๕

ยายอยู่กับหลวงพ่อวัดปากน้ำตลอดชีวิต ไม่เคยออกฤทธิ์ * กับท่านเลย มีอะไรก็ใช้แต่ความอดทน พอหลวงพ่อท่านดุ ท่านสอน ก็มีแต่ความอดทน คิดแต่ทำความดีเรื่อย ๆ ไป เป็นคนอื่นคงทนไม่ได้อย่างนี้ ๑๐ พฤศจิกายน ๒๕๒๓*ออกฤทธิ์ ในความหมายของคุณยาย หมายถึง การถือตัว อวดเก่ง